CEYHAN - KURTKULAĞI KERVANSARAYI

CEYHAN KURTKULAĞI KERVANSARAYI

CEYHAN İLÇESİ'NE 30 KM. MESAFEDE, ADANA-HALEP KERVAN YOLU ÜZERİNDEKİ KURTKULAĞI MENZİLİNDE BULUNAN CEYHAN KURTKULAĞI KERVANSARAYI, BİR OSMANLI MENZİL HANIDIR. 1659'DA HÜSEYİN PAŞA TARAFINDAN YAPTIRILMIŞ OLUP, MİMARI MEHMED AĞA'DIR.

CEYHAN KURTKULAĞI KERVANSARAYI , KALE SAĞLAMLIĞINDA, OLDUKÇA KORUNAKLI BİR YAPIDIR. ENİNE DİKDÖRTGEN PLANLI OLARAK İNŞA EDİLMİŞ OLAN YAPININ GİRİŞİ DOĞUDA VE BEDEN DUVARLARINDAN DIŞA TAŞINTILIDIR. BU GİRİŞİN İKİ YANINDA, KERVANSARAYIN KAPLADIĞI ALANDAN AYRI DÜŞÜNÜLMÜŞ, BEŞİK TONOZLA ÖRTÜLÜ MÜSTAKİL ODALAR BULUNUR. BİRER KAPI İLE GİRİŞ EYVANINA AÇILAN BU ODALARIN HER BİRİNİN OCAKLARI, DOLAPLARI VE HATTA TUVALETLERİNİN OLMASI; DEVLETİN İLERİ GELENLERİNE TAHSİS EDİLMİŞ OLDUKLARINI GÖSTERİR. BU ODALAR; DİĞER KISIMLARI BİR KALE GİBİ TAHKİM EDİLEN, DIŞA FAZLA AÇIKLIK BIRAKMAMAK İÇİN BEDEN DUVARLARININ ÜST KISIMLARINDAKİ KÜÇÜK BOYUTLU MAZGALLARLA AYDINLATILMAYA ÇALIŞILMIŞ İÇ KISMA TEZAT BİÇİMDE, DIŞA SİVRİ KEMERLİ BÜYÜK İKİ PENCEREYLE AÇILMIŞLARDIR. SAVUNMA VE GÜVENLİK AÇISINDAN PROBLEM YARATMASI YÖNÜYLE ANADOLU KERVANSARAY MİMARİSİNDE DIŞ CEPHELERDE BU TÜR GENİŞ AÇIKLIKLARA FAZLACA YER VERİLMEMİŞTİR. DİĞER ÖNEMLİ BİR ÖZELLİK OLARAK, GİRİŞİN SAĞ KANADINDAKİ ODALAR, BİR YERALTI DEHLİZİNE AÇILMAKTADIR. BU DEHLİZ, MUHTEMELEN KERVANSARAY HÜCUMA UĞRADIĞINDA ODADAN ÇIKIŞ GÜVENLİĞİ SAĞLIYORDU. BU ODALARIN YAPI MALZEMESİ YÖNÜYLE DİĞER KISIMLARDAN FARKLILIK GÖSTERMESİ, ESAS KISIMDAN DAHA SONRA YAPILMIŞ OLABİLECEKLERİ İHTİMALİNİ GÜÇLENDİRMEKTEDİR40.CEYHAN KURTKULAĞI KERVANSARAYI'NIN İÇ MEKÂNI, İKİ SIRA HALİNDE YERLEŞTİRİLMİŞ 6'ŞARDAN TOPLAM 12 KALIN PAYE VE BUNLARI BAĞLAYAN ALÇAK TUTULMUŞ SİVRİ KEMERLERLE ÜÇ KISMA AYRILMIŞTIR. BU YÖNÜYLE SADECE KAPALI KISIMDAN OLUŞAN HANLAR GRUBUNA GİRER. ANADOLU SELÇUKLU KERVANSARAYLARINDA İÇ MEKÂNDA GENELLİKLE ZEMİN SEVİYESİNDEN YÜKSELTİLMİŞ SEKİLER BULUNURKEN, BURADA İŞLEVSELLİĞE YÖNELİK BU YÜKSELTİLER KULLANILMAMIŞTIR. ÜÇ YÖNDEN DIŞTA VE İÇTE KALIN PAYANDALARLA DESTEKLENMİŞ OLAN YAPININ İÇ KISMINDA HER PAYANDA ARASINA BİRER OCAK NİŞİ YERLEŞTİRİLMİŞTİR.CEYHAN KURTKULAĞI KERVANSARAYI BİR YANDA KLASİK HAN ŞEMASINDAN AYRILAN ÖZELLİKLERİ DİĞER YANDAN DA GÜNÜMÜZE SAĞLAM ULAŞMASI YÖNÜYLE ÖNEM KAZANMIŞTIR.
KERVANSARAYLAR VE HANLAR Özlem Özmen